Podczas II wojny światowej dzieci żydowskie stały się przedmiotem ludobójstwa. Historycy szacują, że spośród blisko 6 mln ofiar Holocaustu ponad 1,5 miliona stanowiły dzieci do 15. roku życia. Wygnane ze swoich domów, cierpiące z głodu, zimna i chorób, ginęły razem z rodzicami, którzy nie mogli ich ocalić, albo umierały samotnie, bo ich bliskich zamordowano wcześniej.


Nigdy nie dowiemy się, co myślały i co czuły w ostatnich chwilach życia. Nie mają grobów. Nie mają nawet imion. Nie zdążyły dorosnąć, mieć dzieci i wnuków, które będą o nich pamiętać.

W ich imieniu, po kilkudziesięciu latach milczenia, przemówili ci, którym udało się przeżyć Zagładę — Dzieci Holocaustu.


Wspomnienia, utrwalone wcześniej w pięciu tomach serii wydawniczej „Dzieci Holocaustu mówią…”, zostały umieszczone w cyfrowym archiwum Zapis Pamięci, któremu nadano imię

profesora Jakuba Gutenbauma

— pierwszego przewodniczącego Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce.


Wspomnienia

Wspomnienia są dostępne w menu na górze strony. Można je wybrać z rozwijającej się po kliknięciu listy albo samodzielnie wpisać imię lub nazwisko w puste pole. Wszystkie relacje mają postać tekstu, niektóre dodatkowo zawierają zdjęcia i nagrania wideo, co wskazują umieszczone nad nazwiskiem wspominającego liczby oraz odsyłacze. Kliknięcie w liczbę lub odsyłacz przenosi do alternatywnego tekstu, wideo, galerii zdjęć albo zewnętrznej strony internetowej. Filmy dostępne są dodatkowo w menu pod zakładką „wideo”. Kilkudziesięciu wspomnień można też posłuchać – teksty czytane są przez aktorów. Wspomnień czytanych będzie sukcesywnie przybywało.

Maria Kowalska – „W czerwcu 1941 roku znaleźliśmy się w getcie wileńskim. Moja mama, pewna śmierci, wypędzona do pracy poza teren getta, zabrała mnie i w umówionym miejscu oddała w ręce niani. Niemiec konwojujący Żydów odwrócił się. To było w październiku 1941 roku.”

Teresa Lisiewska – „Pamiętam, że po drodze z Warszawy dostałam chleb z masłem, nie znałam smaku masła. Poobgryzałam chleb a masło chciałam zjeść na deser, ale ono rozpuściło się w moich małych rączkach. Była to dla mnie druga tragedia po stracie żydowskich rodziców w getcie.”

Joanna Sobolewska-Pyz – „Bawiłam się, siedząc na podłodze, gdy oni weszli. „To twoja mamusia i twój tatuś” – powiedziała pa­ni Wanda, a ja się bardzo ucieszyłam – moja nowa mama była śliczna, uma­lowana, kolorowa, ojciec też mi się podobał, choć nieco mniej.”

Jakub Gutenbaum – „Po drodze codziennie mijałem kilkanaście ciał, przeraźliwie chudych, nagich, przy­ krytych gazetami, spod których wystawały chorobliwie opuchnięte i owrzodzone nogi. Wśród trupów szczególnie dużo było dzieci. ”

Na stronie zapispamieci.pl, oprócz czterech powyższych wspomnień można przeczytać jeszcze 207 innych relacji ocalałych dzieci.

E-booki

Dla zalogowanych czytelników mamy autorskie opracowanie wspomnień Dzieci Holocaustu pt. „Nie mogliśmy pojąć, dlaczego…”. E-book w dwóch wersjach językowych, polskiej i angielskiej, zawiera obszerne cytaty wspomnień, pogrupowane tematycznie i opatrzone przypisami, co ułatwia współczesnemu czytelnikowi spojrzenie na  Zagładę oczami żydowskiego dziecka. Pobranie e-booka jest bezpłatne, wymaga tylko zalogowania lub zarejestrowania się w naszym serwisie.

Nie mogliśmy pojąć, dlaczego...

Anna Kołacińska-Gałązka,
Warszawa 2020

Autorskie opracowanie, opowiadające historię Zagłady za pomocą cytatów ze wspomnień Dzieci Holocaustu. Uporządkowane tematycznie relacje dopełniono ponad 180 przypisami historycznymi.

pobierz e-book:

MOBI (na czytnik Kindle)

EPUB (na pozostałe czytniki)

Nie mogliśmy pojąć, dlaczego...

We Couldn't Understand Why...

Anna Kołacińska-Gałązka,
Warszawa 2020

A publication based on the memories of the Children of the Holocaust. The book tells the story of the Holocaust in the words of Jewish children. Thematically arranged relations are complemented by over 180 historical footnotes.

Download the e-book:

MOBI (for Kindle)

EPUB (for other e-readers)

Projekt otwarty

Zapis Pamięci bazuje na wspomnieniach publikowanych w formie książek przez Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu” w Polsce, ale się do nich nie ogranicza i ciągle rośnie. Jest otwarty dla wszystkich, którzy nie zdecydowali się dotąd na udostępnienie swoich relacji, a także dla ich bliskich, którzy chcieliby utrwalić historię życia rodziców, dziadków i pradziadków.
Czekamy pod adresem: kontakt@zapispamieci.pl

 

Wystawa

Wystawa „Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice” przedstawia piętnaście historii z blisko dwustu zawartych w Zapisie Pamięci wspomnień Dzieci Holocaustu. Pokazano ją po raz pierwszy w 2015 roku w warszawskim Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a po trzech miesiącach rozpoczęła wędrówkę po Polsce i świecie.

50 tysięcy widzów

Powstało dziesięć zestawów plansz, w czterech językach, które od 2015 roku są w ciągłym ruchu. Ekspozycjom w Polsce, Niemczech, Austrii, Hiszpanii i Izraelu towarzyszyły spotkania z Dziećmi Holocaustu, konferencje naukowe i pokazy publikacji o losach dzieci w czasie Zagłady. Liczba widzów wystawy w 2020 roku osiągnęła 50 000.

Maria Kowalska

Miejsca ekspozycji: WARSZAWA, KIELCE, ŁÓDŹ, BERLIN, CHMIELNIK, TYKOCIN, SZAMOTUŁY, BARCELONA, WROCŁAW, MARKOWA, OLSZTYN, POCZDAM, WIEDEŃ, TREBLINKA, LINZ, OŚWIĘCIM, KRAKÓW, ZAMOŚĆ, SALZBURG, BARCZEWO, MAGDEBURG, NORYMBERGA, AUGSBURG, HALLE, BAD FREIENWALDE, WIELUŃ, CHEŁMNO, OSTRÓDA, LIDZBARK WARMIŃSKI, KIRYAT MOTZKIN, HALBERSTADT, SENFTENBERG…

Wystawa w sieci

Miesiąc po otwarciu wystawy „Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice” powstała jej cyfrowa wersja: moirodzice.org.pl. Na stronie można przeczytać historie uratowanych w polskich domach żydowskich dzieci oraz obejrzeć animację zawierającą oryginalny zapis głosu wspominających. Ta publikacja zapoczątkowała udostępnianie w postaci cyfrowej wspomnień zebranych dotąd w tomach „Dzieci Holocaustu mówią…”.

Książki

Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu” w Polsce nadal wydaje książki w tradycyjnej formie drukowanej. Można je otrzymać w warszawskiej siedzibie stowarzyszenia, przy ul. Twardej 6. Treść książek drukowanych jest systematycznie przenoszona do archiwum zapispamieci.pl albo wydawana w formie e-booków.

Dzieci Holocaustu mówią…, tomy 1-5

Pod redakcją
Wiktorii Śliwowskiej, Jakuba Gutenbauma, Agnieszki Latały, Katarzyny Meloch, Haliny Szostkiewicz, Anny Kołacińskiej-Gałązka, Warszawa 1993-2014

Wznowienie 5 tomów wspomnień członków Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce, wydawanych w latach 1993-2014 w formie tradycyjnych książek jest dostępne w siedzibie stowarzyszenia w Warszawie.

Nie mogliśmy pojąć, dlaczego…

Anna Kołacińska-Gałązka,
Warszawa 2020

Autorskie opracowanie wspomnień Dzieci Holocaustu. Publikacja, w wersji polskiej i angielskiej, zawiera obszerne cytaty z relacji zamieszczonych w naszym archiwum, uporządkowane tematycznie i uzupełnione przypisami historycznymi. Książka dostępna jest także w formie e-booka dla zarejestrowanych czytelników zapispamieci.pl.

Children of the Holocaust Speak, vol. 1-4

Redakcja: Wiktoria Śliwowska, Katarzyna Meloch, Halina Szostkiewicz i Sarah Lawson. Przekład Julian i Fay Bussgang, Katarzyna Szuster
Warszawa 2019

W Stowarzyszeniu „Dzieci Holocaustu” w Polsce dostępne są przekłady na język angielski czterech z pięciu tomów wspomnień „Dzieci Holocaustu mówią…” . Trwają prace nad tomem ostatnim.

do góry

Strona „Zapis pamięci”
Stowarzyszenia
„Dzieci Holocaustu”
w Polsce.

Zrealizowano
dzięki wsparciu Fundacji
im. Róży Luksemburg
Przedstawicielstwo
w Polsce

ul. Twarda 6
00-105 Warszawa
tel./fax +48 22 620 82 45
dzieciholocaustu.org.pl
chsurv@jewish.org.pl

Koncepcja i rozwiązania
graficzne – Jacek Gałązka ©
ex-press.com.pl

Realizacja
Joanna Sobolewska-Pyz,
Anna Kołacińska-Gałązka,
Jacek Gałązka

Web developer
Marcin Bober
PROJEKTY POWIĄZANE

Wystawa w drodze
„Moi żydowscy rodzice,
moi polscy rodzice” moirodzice.org.pl

Wystawa stała
„Moi żydowscy rodzice,
moi polscy rodzice”
w Muzeum Treblinka
muzeumtreblinka.eu
Strona „Zapis pamięci”
Stowarzyszenia
„Dzieci Holocaustu”
w Polsce.

Zrealizowano
dzięki wsparciu Fundacji
im. Róży Luksemburg
Przedstawicielstwo
w Polsce
Koncepcja i rozwiązania
graficzne – Jacek Gałązka ©
ex-press.com.pl

Realizacja
Joanna Sobolewska-Pyz,
Anna Kołacińska-Gałązka,
Jacek Gałązka

Web developer
Marcin Bober
PROJEKTY POWIĄZANE

Wystawa w drodze
„Moi żydowscy rodzice,
moi polscy rodzice” moirodzice.org.pl

Wystawa stała
„Moi żydowscy rodzice,
moi polscy rodzice”
w Muzeum Treblinka
muzeumtreblinka.eu